آتش سوزی جنگل و مراتع؛ چالش اکوسیستم و منابع طبیعی

به گزارش مطلع الفجر ،بدون شک این پدیده می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر محیط زیست، تنوع زیستی، و کیفیت هوا داشته باشد. در ادامه به بررسی علل، اثرات، و راه‌های مدیریت و پیشگیری از آتش‌سوزی‌های جنگلی می‌پردازیم.

🔻 علل آتش‌سوزی‌های جنگلی

1. عوامل طبیعی: آتش‌سوزی‌های جنگلی می‌توانند به صورت طبیعی ناشی از صاعقه یا حرارت شدید ایجاد شوندکه در مناطق غربی خصوصا گیلانغرباین عامل عقلا نمودا کمتری دارد. 
2. عامل فعالیت‌های انسانی: بسیاری از آتش‌سوزی‌ها به دلیل بی‌احتیاطی و گاها نیتات عامدانه  انسان‌ها رخ می‌دهد، مانند روشن کردن آتش در مناطق جنگلی، سیگار کشیدن و رها کردن مواد قابل اشتعال و شوربختانه در منطقه شهرستانی ما حسب شواهد ناپیدا! دلایل اغلب آتش سوزی های ماههای اخیر که هزاران هکتار از جنگل‌ها و منابع طبیعی شهرستان گیلان غرب را به کام خود فرو برده است همین عامل  است. 
3. عامل زراعت و دامداری: برخی کشاورزان برای پاکسازی زمین‌ها از پسچر -جار- از آتش استفاده می‌کنند که ممکن است کنترل نشود و به آتش‌سوزی‌های گسترده تبدیل شود و دامنه آن همانند نمونه هایی که در شهرستانهای،کانون آتش داشته ایم به مناطق بکر جنگلی کشیده شود و بستر چالش گردد..

🔻 اثرات آتش‌سوزی‌های جنگلی

1. تخریب زیستگاه‌ها:در ذکر خسارتهای غمبار حریق ها باید گفت که آتش‌سوزی به از بین رفتن زیستگاه‌های طبیعی و گونه‌های گیاهی و جانوری منجر می‌شود. 
بسیاری از گونه‌های کم یاب گیلانغرب  از، خرس قهوه ای تا  افعی دم عنکبودی و می‌توانند در یك آتش‌سوزی جان خود را از دست بدهند.
2. آلودگی هوا: در نتیجه تغییرات سوخت و ساز، سوختن مواد گیاهی،جنگلی و طبیعی  منجر به تولید دوده و گازهای سمی می‌شود که کیفیت هوا را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند موجبات مشکلات تنفسی برای انسان‌ها و حیوانات را فراهم کند.
3. تغییرات اقلیمی: نتیجه آتش سوزی های اخیر منابع طبیعی  و جنگلها به همینجا ختم نمیشود بلکه آتش‌سوزی جنگلی به انتشار کربن دی‌اکسید و دیگر گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند که تأثیرات منفی بر تغییرات اقلیمی دارند.

🔻مدیریت و پیشگیری

1. آموزش و آگاهی رسانی: ایجاد برنامه‌های آموزشی از،سوی نهادهای متولی منابع طبیعی و محیط زیست و انجمنهای طبیعت دوست  برای مردم در مورد چگونگی پیشگیری از آتش‌سوزی و خطرات آن می‌تواند مؤثر باشد.

2. نظارت و کنترل: تیم‌های آتش‌نشانی و مأموران محیط زیست و منابع طبیعی باید به طور منظم جنگل‌ها را نظارت کنند و در صورت بروز آتش‌سوزی اقدام سریع انجام دهند،بدون شک رها کردن پایش و رصد جنگل و مراتع در فصل گرما در شهرستان همانطور که ظرف سالهای اخیر دیده ایم میتواند بستر خسارتهای هزاران هکتاری به عرصه های منابع طبیعی باشد..
3. ایجاد زون‌های حفاظتی: تشکیل زون‌های حفاظتی برای جلوگیری از گسترش آتش به مناطق حساس می‌تواند روشی مؤثر باشد.
4. استفاده از فناوری: استفاده از فناوری‌های نوین مانند پهپادها و حسگرهای محیطی برای شناسایی زودهنگام آتش‌سوزی  و همچنین ایجاد یک باند اطفا از،بالگرد آب پاش ثابت در یکی از سه شهرستان غربی  موکدا در گیلانغرب  که قربانی سالهای اخیر آتش بوده می‌تواند مؤثر باشد.

🔷 نتیجه‌گیری

وقوع آتش‌سوزی‌های جنگلی یک چالش جدی برای منابع طبیعی و محیط زیست هستندکه اقدام مؤثر در مدیریت و پیشگیری از این پدیده می‌تواند به حفظ جنگل‌ها و تنوع زیستی کمک کند  . 
در نهایت نهاد های دولتی نباید صرفابه ظرفیت مردمی برای مهار آتش سوزی ها اکتفا کنند و در تجهیز و تدبیر اندیشی برای تجهیز ارگانهای متولی و انجمن های طبیعت دوست که در چالش و بحران های آتش اخیر خوب درخشیده اند همت بگمارند.
ازسوی  همگان در هر پست و جایگاهی  باید مسئولیت خود را در حفاظت از جنگل‌ها و اکوسیستم‌های طبیعی به عهده بگیرند.

☑️مجتبی جنگلی نیا