امیرکبیر؛ از صدارت تا شهادت

به گزارش مطلع الفجر، میرزا تقی خان امیرکبیر، از بزرگ ترین رجال سیاسی ایران است که در سال 1223 هـ ق در خانواده ای از طبقه پایین متولد شد. پدرش آشپز قائم مقام بود و این مسئله باعث نزدیکی میرزا تقی خان با فرزندان خانواده قائم مقام و معاشرت با‌ آنها شد. چنین بود که میرزا تقی خان از کودکی با امور مملکتی و سیاست کشور آشنا شد.
آموختن صدور احکام دیوانی از قائم مقام
دوران کودکی و جوانی امیرکبیر، زیر نظر و تحت تربیت قائم مقام سپری شد و شیوه منشی گری و نامه نگاری و صدور احکام دیوانی را از او آموخت و به تدریج کار او در محدوده شغل دبیری قرار گرفت و پس از مدتی منشی رسمی قائم مقام شد. مسئولیت بعدی او، وزیر نظام بود که در معاونت میرزا محمد خان زنگنه امیرنظام قرار گرفت. به گزارش پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی،  استعداد، حسن سلوک و آشنایی کامل امیرکبیر به آداب معاشرت باعث ترقی اش در نظام دیوانی کشور شد تا آنکه پس از مرگ محمد شاه قاجار، او با تدبیر و تمهید خاصی، در امر فراهم کردن مقدمات سلطنت ناصرالدین شاه، ولیعهد محمد شاه، موفق شد.ناصرالدین شاه پس از ورود به تهران و نشستن بر تخت سلطنت، میرزا تقی خان را به مقام صدارت عظمی منصوب کرد. در این دوران سازمان کشور به علت بی کفایتی دولتمردان، به ویژه میرزا آقاسی از هم گسیخته بود.
اصلاحات گام به گام امیر
امیر در مرحله اول شروع به تصفیه دستگاه دولتی کرد و برای تصدی مشاغل، شایسته ترین افراد را انتخاب کرد. سپس به اصلاح امور مالیه کشور پرداخت. پس از آن، امیرکبیر، اصلاح قشون را در برنامه خود قرار داد.از دیگر اقدامات مهم او، تاسیس دارالفنون، اولین مدرسه جدید ایران و انتشار روزنامه «وقایع اتفاقیه» است. امیر در امور سیاسی و روابط خارجی نیز کفایت و تدبیر را جایگزین خیانت و بی تدبیری کرد.
همدستی درباریان و بیگانگان
اصلاحات امیرکبیر، طبعا مخالف منافع درباریان و اربابان خارجی بود. سرانجام با اغوای شاه توسط درباریان و اطرافیان و نیز با تحریک بیگانگان، امیرکبیر از صدارت، عزل و به حکومت کاشان منصوب و در حقیقت به کاشان تبعید شد.آن گاه تمام عناصر داخلی و خارجی که در زمان صدارت او به کمین نشسته بودند، دست به دست هم دادند و حکم قتل او را از شاه بی کفایت گرفتند و حاج علی خان حاجب الدوله، با اینکه امیرکبیر مهربانی های بسیار به او کرده بود، مامور اجرای فرمان شد و در روز 20دی ماه 1230 هجری شمسی ماموریت خود را در حمام فین کاشان به انجام رساند. با قتل امیرکبیر، کشور از یکی از مخلص ترین، فداکارترین و لایق ترین مدیران خود در طول تاریخ، محروم شد