مطلع الفجر-وقتی یک قدرت بزرگ احساس کند ، یک قدرت متوسط با تکیه به او می خواهد در برابر یک ابرقدرت بایستد، طبیعتا معادله همکاری خود با قدرت متوسط را به گونه ای تنظیم می کند که کفه ترازو بیشتر به سمت خودش سنگینی کند...
به گزارش مطلع الفجر ،اخیرا خبرها و گزارش هایی درباره توافق نفتی احتمالی بین ایران و روسیه منتشر شده است . البته این خبر به تایید مراجع رسمی نرسیده و ظاهرا معاهده ای رسمی نیز امضا نشده است، اما گزارش ها حاکی است روس ها می خواهند خارج از میزان صادرات کنونی نفت ایران، (حدود 500 هزار بشکه در روز) برای مدتی سه ساله بین 20 تا 30 میلیارد دلار از ایران نفت بخرند و ما به ازای آن به کشورمان کالاهای روسی صادر کرده یا نیروگاه های برق و هسته ای بسازند.خبرگزاری رویترز اخیرا در گزارشی که (هنوز به تایید مراجع رسمی نرسیده است) به نقل از برخی منابع آگاه از نهایی شدن قرار داد نفتی ایران و روسیه خبر داده و نوشته است : تمام اسناد و مدارک امضای این قرار داد آماده شده است. طبق این گزارش ارزش کلی این قرار داد 2 تا 3 ساله رقمی بین 15 تا 20 میلیارد دلار است و در فاز نخست آن (سال اول) روسیه روزانه 500 هزار بشکه از نفت ایران را می خرد و در ازای آن به ایران کالا صادر می کند.
هنوز این مساله که کالاهای صادراتی روسیه چیست و روس ها چه می خواهند بدهند معلوم نیست و دستکم گزارشی در این باره منتشر نشده است، اما در سفر اخیر وزیر انرژی روسیه به کشورمان قرار داد همکاری در ساخت نیروگاه برق بین دو کشور به امضا رسیده و معلوم نیست این توافق و تعهداتی که روس ها برای ساخت نیروگاه برق در کشورمان داده اند، تا چه میزان در راستای همان قرار داد احتمالی 20 میلیاردی بین کشورمان با روسیه است؟ و معلوم نیست که آیا ماجرای ساخت این نیروگاه نیز همانند نیروگاه بوشهر دهه ها به طول خواهد انجامید یا نه؟
البته اصل همکاری در زمینه های اقتصادی در صورتی که همه جوانب امور مورد سنجش قرار گرفته و تلاش شود بالا ترین میزان نفع دو جانبه در همکاری های اقتصادی لحاظ شود، عملی در راستای منافع کلان ملت و کشور است و بحثی در مورد آن نیست ، اما چند نکته درباره مساله توافق احتمالی نفتی با روسیه و شرایط کنونی قابل تذکر است :1- ما ایرانی ها سابقه چندان مثبتی از همکاری با روس ها نداریم. روسیه به لحاظ تاریخی تا زمان فروپاشی شوروی کشوری زورگو در شمال ایران بوده است و پس از آن نیز تلاش کرده است با استفاده از کارت ایران در بازی استراتژیک خود با غرب منفعت جویی کند، اگر روسیه واقعا و صادقانه متحد استراتژیک ما بوده است، چرا به همه قطعنامه های تحریمی شورای امنیت علیه برنامه های هسته ای کشورمان رای مثبت داده است؟
2- روس ها در شرایط کنونی و بر سر بحران اوکراین با غرب به ویژه آمریکا سر شاخ شده اند و آمریکا و اروپا تحریم هایی علیه این کشور وضع کرده و نغمه تشدید تحریم ها و حتی احتمال تسری تحریم ها به بخش انرژی روسیه نیز به گوش می رسد. باید حواسمان باشد در چنین شرایطی روسیه به سمت تبادل نفت ایران با کالای روسی آمده است.
به بیان دیگر روس ها از سویی برای اینکه نشان دهند تحریم های غربی مساله مهمی نیستند و بی اعتبار و قابل مهارند و از سوی دیگر برای جلب حمایت ایران در این موضوع به عنوان یکی از کشورهایی که در راه تحریم های غرب به اصطلاح " مویی سفید کرده " و از سوی دیگر برای استفاده از مساله گروکشی در هر گونه توافق هسته ای غرب با ایران ، فرمول همکاری دو کشور تحت تحریم را ارایه کرده است.3- تجربه نشان داده است در مراودات اقتصادی باید با نگاه آزاد و برمبنای ترجیحات ریاضی و اقتصادی (عددی) تصمیم گرفت و اتخاذ تصمیمات اقتصادی و امضای قرار دادهای همکاری اقتصادی با ملاحظات امنیت ملی و ژئوپلتیک غالبا فاقد توجیه اقتصادی اند و در واقع در این گونه قراردادها منافع اقتصادی فدای مصالح امنیت ملی و ژئوپلتیک میان مدت یا بلند مدت می شود.
4- نگاهی به پرونده هایی چون ساخت نیروگاه بوشهر و بد قولی روسیه در ماجرای قرار داد خرید سیستم ضد هوایی " اس 300 " روسی نیز خالی از فایده نیست و یادآوری این دو موضوع از آن رو اهمیت دارد که روس ها اولی را تا زمانی که غربی ها چراغ سبز نداده ، افتتاح و راه اندازی نکردند و دومی (اس 300) را با هشدار های اسراییل و سفرهای پیاپی مقامات تل آویوبه مسکو لغو کردند.
چه تضمینی است که روسیه بار دیگر و با عبور از بحران اوکراین کشور ما را وجه المصالحه خود با غرب قرار ندهد و وقتی از همه ابزارهایش استفاده کرد و در بازی با کارت ها به نتایج دلخواه نایل شد و در نهایت به توافقی با غربی ها رسید ، توافقات قبلی با کشور ما را به دست فراموشی سپارد؟5- چه می خواهیم بدهیم و چه می خواهیم بگیریم ؟ نفتی را که بشکه ای بالای 100 دلار در بازار جهانی نفت می فروشند می خواهیم به روس ها بدهیم .در ازای آن چه می خواهیم بگیریم؟
6- در روابط بین المللی همه کشورها به دنبال و طالب منافع خود هستند و هیچ کشوری برای رضای خدا " قدمی از قدم بر نمی دارد". طبیعی است که روسیه نیز مثل هر کشوری از این قاعده مستثنی نیست اما وقتی یک قدرت بزرگ احساس کند ، یک قدرت متوسط با تکیه به او می خواهد در برابر یک ابرقدرت بایستد، طبیعتا معادله همکاری خود با قدرت متوسط را به گونه ای تنظیم می کند که کفه ترازو بیشتر به سمت خودش سنگینی کند، راه گریز از چنین وضعیتی متکثر کردن دامنه روابط و همکاری ها با دیگر قطب ها و کشورهای قدرتمند است.اتحادیه اروپا می تواند در این زمینه مطمح نظر باشد و توسعه روابط با کشورهای این اتحادیه چه در قالب اتحادیه اروپا و چه به صورت دوجانبه با کشورهای مهم اروپایی ، می تواند گزینه های جایگزین را در سیاست خارجی متکثر و متنوع کند تا در قرار دادهای همکاری اقتصادی، تنها ترجیحات و ضرورت ها (در واقع محظورات) امنیت ملی و ژئو پلتیک تعیین کننده نباشند.منبع:عصر ایران
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد