مطلع الفجر22:21 - 1403/10/14

جایگاه انجمن‌های زیست‌محیطی و ضرورت حمایت دولتی

شهرستان گیلانغرب، مانند بسیاری از مناطق ایران، با چالش‌های زیست‌محیطی متعددی روبروست.

به گزارش مطلع الفجر ،از آتش‌سوزی‌های گسترده تا تخریب منابع طبیعی، نیاز به همکاری همه جانبه برای حفاظت از محیط زیست این منطقه بیش از پیش احساس می‌شود؛ در این میان، نقش انجمن‌های زیست‌محیطی مردمی به عنوان بازوی کمکی نهادهای دولتی، غیرقابل انکار است.

اما متاسفانه، در بسیاری از موارد، این انجمن‌ها با بی‌مهری و کم‌توجهی مسئولین روبرو می‌شوند؛ این بی‌توجهی نه تنها مانع از فعالیت‌های موثر انجمن‌ها می‌شود، بلکه به تضعیف تلاش‌های حفاظت از محیط زیست نیز منجر می‌شود.

دکتر پروین در گفتگویی اظهار داشت: در شهرستان گیلانغرب، تنها انجمن زیست‌محیطی فعال،  با سابقه‌ی طولانی و تجهیزاتی که خود تامین کرده، امسال نقش بسزایی در مهار آتش‌سوزی‌های وسیع ایفا کرده است؛  این انجمن از سال ۸۲ تاکنون به عنوان یار و یاور نهادهای دولتی در حوزه منابع طبیعی و محیط زیست فعالیت داشته و حتی بسیاری از وظایف این نهادها را به عهده گرفته است.

رییس انجمن سبز زاگرس گفت: با وجود این خدمات ارزشمند، جایگاه این انجمن در جلسات مسئولین به شکل مستمر و موثر  خالی است. 
وی افزود: حتی این انجمن در سفر اخیر مدیرکل منابع طبیعی استان به گیلانغرب از،حضور در دیدار بی بهره بود بدینسان این کم لطفی نشان از فقدان ارتباط موثر بین نهادهای دولتی و انجمن‌های مردم نهاد دارد.

پروین افزود:این رویکرد رقابتی برخی نهادها با انجمن‌های مردم نهاد، نه تنها مانع از پیشرفت کار می‌شود، بلکه به اتلاف منابع و انرژی نیز منجر می‌شود؛ اماهمکاری و هم‌افزایی بین این دو بخش می‌تواند به نتایج بسیار موثرتری  در مباحث و مسایل زیست محیطی  و صیانت مضاعف از عرصه های منابع طبیعی منجر شود.

تجربه جهانی نشان می‌دهد که شرط موفقیت حاکمیت در حفاظت از محیط زیست، همکاری نزدیک با سازمان‌های مردم نهاد است. 
این انجمن‌ها با شناخت عمیق از منطقه و ارتباط نزدیک با مردم در ایلات و طوایف و حتی روستاها، می‌توانند نقش موثری  با بازخورد میدانی در حفاظت از محیط زیست خصوصا عرصه صیانت از جنگلهای بلوط در معرض تهدید، ایفا کنند.

انتقادپذیری و تعامل سازنده با انجمن‌های مردم نهاد، از ضروریات مدیریت موفق است مسئولین باید از نظرات و پیشنهادات این انجمن‌ها که در مجموع بازخوردی از، نظرات جمعی و اجماعی مردم است استقبال کنند و از تجربیات آن‌ها در تصمیم‌گیری‌ها استفاده نمایند.

عدم توجه به ظرفیت‌های انجمن‌های زیست‌محیطی، به معنای نادیده گرفتن سرمایه‌های انسانی و اجتماعی است که بدون هیچ چشم داشتی بی ادعا وارد عرصه شده، است. 
این انجمن‌های مردم نهاد با انگیزه‌های بالا و تخصص‌های متنوع، می‌توانند در حل بسیاری از مشکلات زیست‌محیطی نقش مهمی ایفا کنند.

در نگاهی عقلایی و خردمندانه  باید گفت که به حاشیه راندن انجمن‌ها، تنها به ضرر محیط زیست نیست، بلکه به ضرر خود نهادهای دولتی نیز خواهد بود؛ این نهادها با همکاری با انجمن‌ها می‌توانند از ظرفیت‌های مردمی بهره‌مند شوند و به اهداف خود در حفاظت از محیط زیست دست یابند.

  بی، تعارف باید گفت که برای رفع این مشکل، نیاز به تغییر رویکرد در برخی کوته نظری ها در نهادهای دولتی است؛ این نهادها باید از نگاه رقابتی به انجمن‌ها فاصله بگیرند و به جای آن، به دنبال همکاری و هم‌افزایی با این انجمن‌ها باشند.

  ایجاد مکانیسم‌های مناسب برای تعامل و همکاری بین نهادهای دولتی و انجمن‌های مردم نهاد، از جمله برگزاری جلسات مشترک و تشکیل کمیته‌های تخصصی، می‌تواند گامی موثر در این راستا  خصوصا در بستر منابع طبیعی و جنگلی بحران زده گیلانغرب  که طی، سالهای اخیر مبلای تراژدی آتش در دل جنگلهای بلوط بوده  می باشد.

حمایت مالی و تجهیزاتی از انجمن‌های زیست‌محیطی به عنوان پدیده های مکمل خدمت در نهادهای متولی ، از دیگر اقدامات ضروری برای تقویت فعالیت‌های این انجمن‌ها  و ایجاد رغبت در جوانان برای عضویت در قالب این انجمن هااست؛ این حمایت‌ها می‌تواند به ارتقای توانایی‌های این انجمن‌ها در انجام وظایف خود کمک کند.

توجه به جایگاه انجمن‌های زیست‌محیطی و حمایت از آن‌ها، نه تنها به حفاظت از محیط زیست کمک می‌کند، بلکه به تقویت مشارکت مردمی در اداره امور کشور نیز منجر می‌شود.

تجربه موفق انجمن زیست‌محیطی گیلانغرب در مهار آتش‌سوزی‌ها در کنار دیگر نهاد و طبیعت دوستان گیلانغرب، نشان از ظرفیت بالای این انجمن‌ها در حل مشکلات زیست‌محیطی دارد؛ این ظرفیت‌ها باید مورد توجه مسئولین قرار گیرد و از آن‌ها به نحو احسن استفاده شود.

در پایان، امید است با تغییر رویکرد و وسعت نظر مسئولین و ایجاد زمینه‌های مناسب برای همکاری با انجمن‌های مردم نهاد، شاهد پیشرفت روزافزون در حفاظت از محیط زیست شهرستان گیلانغرب و سایر مناطق کشور باشیم

 

گزارش از، مجتبی جنگلی نیا