به گزارش مطلع الفجر ،متأسفانه با آغاز فصل میوهدهی درختچه مورت، شاهد رفتارهای غیرمسئولانهای هستیم که نشاندهنده عدم تعهد مردم برای نگهداری از این نعمتهای خدادادی است.
شاخ و برگهای این درختچهها بهطور مکرر شکسته میشود و این موضوع باید بهطور جدی مورد توجه قرار گیرد.
سراب، واقع در حاشیه شرق شهر گیلانغرب و نزدیک روستای سراب، نام خود را از سراب جاری شده از دامنه ارتفاعات سراوان و بوتههای مورتی گرفته است.
این محوطه تاریخی به دلیل وجود بوتههای مورت و ویژگیهای طبیعی آن، اهمیت خاصی در تاریخ و فرهنگ منطقه دارد.
تخریب درختچه مورت ممنوع است
سیروس ادیب؛ کارشناس محلی، در این زمینه در گفتگو با خبرنگار مطلع الفجر؛ اظهار داشت: وجود بوتههای مورت و سراب بهعنوان دلایل شکلگیری آثار تاریخی در این منطقه شناخته میشود.
وی افزود: بدون شک این مهم نشان میدهد که حفاظت از درختچههای مورت نهتنها از نظر زیست محیطی، بلکه از نظر تاریخی و فرهنگی نیز ضروری است.
مدیر اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان گیلانغرب ابراز داشت: در اجرای تبصره ماده ۲ قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور هیأت وزیران با ثبت رویشگاه طبیعی و سراب مورت گیلانغرب در فهرست میراث طبیعی ملی موافقت شده است.
این کارشناس آثار تاریخی و باستانی افزود: این اثر ضمن رعایت حقوق مالکانه تحت نظارت و حمایت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار گرفته و میراث فرهنگی تدوین ضوابط حفاظتی و تعیین عرصه و حریم آن را عهدهدار خواهد بود.
وی گفت: هرگونه دخل و تصرف یا اقدام عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر اصالت اثر شود، ممنوع است.
مورت در نزد زرتشتیان از مقام و تقدسی خاص برخوردار است و بهعنوان نماد اهورامزدا شناخته میشود.
زرتشتیان از این گیاه در مراسم مذهبی خود استفاده میکنند، که نشاندهنده عمق فرهنگی این گیاه در تاریخ ایران است.
درختچه مورت، با برگهای معطر، همیشه سبز و پایا، بهظاهر شبیه انار است. این گیاه بومی ناحیه مدیرانهای بوده و در نقاط خاصی از جمله سه منطقه اروپای جنوبی، هند و ایران رشد میکند که یکی از این نقاط، سراب گیلانغرب است و بهعنوان یک اکوسیستم خاص شناخته میشود.
برای درک بهتر از وضعیت کنونی، با چند نفر از شهروندان گیلانغربی مصاحبه کردهایم که شرح آن در ادامه میآید؛
مدير منابع طبيعي گيلانغرب در گفتگویی اظهار داشت: مورد گياهي است با برگهاي معطر، هميشه سبز و پايا است كه از نظر ظاهر شبيه انار و بومي ناحيه مديترانه اي است كه در سه نقطه اروپاي جنوبي، هند و ايران مي رويد.
فرزاد ربیعی گفت: اين گونه از لحاظ نيازهاي اكولوژيك گرما پسند است كه نياز به آفتاب كامل، خاك حاصلخيز و زه كشي مناسب دارد ضمن اينكه سرماي زمستان را نيز تا منفي پنج درجه تحمل مي كند.
وي اضافه كرد: براي اين گونه خواص دارويي زيادي ذكر شده و اثر درماني اين درختچه مربوط به اسانسي است كه در اعضاي مختلف آن به ويژه در برگ گياه موجود است كه براي درمان غش، صرع و بيماري هاي كبدي موثر است که باید در صیانت از ان کوشا باشیم .
.jpg)
ضرورت صیانت از درختچههای مورت
مهدی یکی از طبیعتدوستان شهر گیلانغرب در خصوص ضرورت صیانت از درختچههای مورت به خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاعرسانی مرصاد؛ گفت: ما باید از این درختچههای زیبا و مفید حفاظت کنیم.
وی به حفاظت از درختچهها بهخصوص در ماه به ثمرنشستنشان اشاره کرد و افزود: آنها نهتنها بخشی از طبیعت ما هستند بلکه میراث فرهنگی ما نیز به شمار میروند.
بسیاری از مردم از ارزش درختچههای مورت آگاهی ندارند
احمدی یکی دیگر از ساکنان محلی اهل روستای سراب نیز در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاعرسانی مرصاد؛ تأکید کرد: متأسفانه بسیاری از مردم از ارزش این درختچهها آگاهی ندارند و باید آموزشی برای ارتقای آگاهی جامعه در این زمینه ارائه شود تا بدانند که این گیاهان چه اهمیتی دارند.
وی افزود: این درختچهها نهتنها زیباییهای طبیعی منطقه را افزایش میدهند، بلکه به حفظ تنوع زیستی نیز کمک میکنند عدم توجه به این گیاهان میتواند به از دست رفتن منابع طبیعی و فرهنگی منجر شود.
به گزارش خبرنگار شبکه اطلاعرسانی مرصاد؛ مقامات محلی و سازمانهای محیطزیست باید برای آگاهسازی مردم نسبت به اهمیت این درختچهها برنامهریزی کنند.
آموزش و فرهنگسازی در این زمینه میتواند به تغییر رفتار مردم کمک کند و آنها را به سمت حفاظت از این نعمتها هدایت کند.
همچنین نیاز به وضع قوانین و مقرراتی برای حفاظت از این درختچهها احساس میشود.
با ایجاد محدودیتهای قانونی و جریمه برای آسیب به این گونههای نایاب، میتوان از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کرد.
درختچههای مورت نهتنها بخشی از اکوسیستم منطقه در گیلانغرب و مجاورت دایک و چشمه سراب و کاخ اربابی هستند، بلکه بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی ما به شمار میروند.
از مردم خواهشمندیم که به جای آسیب به این گیاهان، در صیانت و نگهداری از آنها همکاری کنند؛ با این کار، میتوانیم به حفظ این نعمتهای خدادادی و فرهنگ غنی منطقه کمک کنیم.
سراب گیلانغرب یکی از نقاط استثنایی برای رویش گیاه مورت در سطح کشور است که وجود بوتههای مورت در اطراف این سد از دلایل شکلگیری آثار تاریخی شناسایی شده نظیر کاخ اربابی و آتشکده زردشتی در حاشیه آن است.
مورت گیاهی درختچهای با برگهای معطر همیشه سبز و پایا است که از نظر ظاهر شبیه انار بوده و بومی ناحیه مدیترانهای است و در سه نقطه اروپای جنوبی، هند و چند نقطه استثنایی ایران از جمله گیلانغرب میروید.
عصاره و میوه مورت در درمان بسیاری از بیماریها مؤثر است. درختچههای مقدس و کمیاب مورت که زیبایی و نشاط خاصی را به چشمه سراب گیلانغرب داده بودند همزمان با احداث دایک سراب گیلانغرب در مجاورت آتشکده کاخ اربابی که مکان اصلی آنها بود کَنده شدند و به مکانی دورتر منتقل شدند ماجرای مذکور باعث شد که هیچگاه این درختچهها در خلأ صیانت از آنها به نشاط و شادابی گذشته خود دست نیافتند.
مورت یا مورد با نام علمی Myrtus communis درختچهای همیشه سبز، بسیار زیبا و اغلب گرماپسند است که بومی اروپا و شمال آفریقا است که در مناطق گرمسیری ایران و نواحی مدیترانهای نیز دیده می شود.
این درختچه از زمانهای قدیم مورد توجه و استفاده اقوام مختلف از جمله ایرانیان، یونانیان و رومیان بوده و جنبه تقدس داشته؛ به همین علت در کنار زیارتگاهها و پرستشگاههای مذهبی کاشته میشده است.
شاید تقدس آن از این جهت بوده که همیشه سبز، زیبا و معطر به عطری دلپذیر است. علاوه بر این جلوه دلانگیز، گیاه مورد از منظر زیباسازی محیط و احیای اکوسیستم طبیعی دارای اهمیت خاصی است.
همچنین همیشه سبز و بیخزان بودن آن در اعتقادات کهن مظهر جاودانگی بوده و بوعلی سینا از این گیاه در کتاب قانون خود به عنوان گیاه ضد عفونت یاد کرده است.