مطلع الفجر/خواص خار مریم (Silybum marianum) شامل پیشگیری و درمان سنگ صفرا بوده، همچنین یک گیاه “محافظ کبد” است. در ادامه با خواص خار مریم آشنا شویم.
خار مریم که با نام‌های دیگری از جمله ماریتیغال، خار علیص، خارسه و خارشیری شناخته می‌شود گیاهی است از تیره کاسنی، دوساله و به ارتفاع حداکثر ۱/۵ متر که به حالت خودرو در کنار جاده‌ها، اراضی بایر و گاهی اطراف زمین‌های زراعی میروید.
در ایران خار مریم در صحراها و بیشتر در دره هراز، دشت مغان، مناطقی از خوزستان، کلاردشت، گرگان، مازندران و … میروید. این گیاه در صنایع داروسازی اهمیت فراوان دارد.
خواص خار مریم (طبیعت و خواص درمانی)
طبیعت گیاه خار مریم گرم است.
خواص گیاه خار مریم به‌طور خلاصه عبارتند از:
– خار مریم میزان التهاب را کاهش داده و تاثیرات آنتی‌اکسیدان بالقوه‌ای دارد. آنتی‌اکسیدان‌ها از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌دیدگی ناشی از فرآیندهای شیمیایی حفاظت می‌کنند.
– این گیاه در درمان اختلالات فوق کلیوی و سندرم روده ملتهب کاربرد دارد و برای درمان اختلال پوستی «داءالصدف» نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
– یکی از بهترین گیاهان محافظ کبد و سم زدایی از کبد، خار مریم می‌باشد.
– از خواص خار مریم حل سنگ‌های صفراوی و پیشگیری از ایجاد این بیماری است.
– یکی از مهمترین خواص خار مریم کاهش میزان سلول‌های سرطانی است، به طوریکه مصرف گیاه خار مریم در مقابله باسرطان پروستات، سرطان سینه و سرطان رحم موثر بوده و رشد و توسعه سلول‌های سرطانی را کاهش می‌دهد.
– خوردن گلچه‌های خار مریم اثرات مفی داروهای مربوط به شیمی درمانی را کاهش می‌دهد و تاثیر مثبت آن را زیاد می‌کند.
– خوردن گلچه‌های گیاه خار مریم در کاهش میزان کلسترول خون تاثیر دارد.
– مصرف گیاه خار مریم، مقاومت انسولین در بیمارانی که از نوع دیابت ۲ رنج می‌برند را کاهش می‌دهد.
– این گیاه نوعی آنتی‌اکسیدان قوی به شمار رفته و از بدن در برابر آسیب‌های سلولی ایجاد شده از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند (خاصیت ضداکسیدان آن چندین بار از ویتامین E بیشتر است و از این طریق محافظ خوبی برای کبد است.)
– از خواص خار مریم محافظت کلیه از تاثیر مواد شیمیایی است (سیلی مارین موجود در گیاه خارمریم اثر مخرب مواد شیمیایی بر روی کلیه را کاهش داده و محافظ خوبی برای کلیه‌هاست.)
طرز استفاده و مقدار مصرف خار مریم
از گیاه خار مریم به شکل دم کرده و تنتور استفاده می‌کنند همچنین برای استفاده بیشتر از خواص خار مریم می‌توان گلچه‌های آن را همانند کنگر فرنگی خورد.
گل خار مریم و هم تخم آن قابل استفاده می‌باشند اما مطالعات نشان میدهند تخم گیاه خار مریم بیشتر دارای خواص درمانی است، به همین جهت در اکثر مکمل‌های غذایی و یا چای‌های کیسه‌ای از عصاره تخم خار مریم استفاده می شود.
طرز تهیه دم کرده: ۳/۵ گرم دانه نیمکوب را در ۱۵۰ سی سی آب جوش به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه دم کنید. روزانه ۳ نوبت و نیم ساعت قبل از غذا مصرف شود.
طرز تهیه تنتور: ۱۵ تا ۲۵ قطره را روزانه ۴ الی ۵ بار مصرف کنید.
برای کمک به درمان هپاتیت و سیروس کبدی: ۱۶۰ الی ۸۰۰ میلی‌گرم در روز در ۳ نوبت، برای سیروس کبدی به مدت ۲ سال و برای هپاتیت سه ماه مصرف شود.
برای کمک به تصفیه کبد در افرادی که دچار تنبلی کبد می باشند: ۲۵۰ میلی‌گرم یک بار در روز به مدت ۸ هفته مصرف شود.
افراد عادی نیز برای بهره‌گیری از خواص خار مریم و پاکسازی کبد خود میتوانند ۱۴۰ الی ۲۵۰ میلی‌گرم از آن را به مدت ۴ هفته مصرف کنند، البته بهتر است از فراورده‌های استاندارد شده خارمریم استفاده کنیم چون مواد موثر آنها قویتر بوده و بهتر از دم کرده و تنتور آن است.
موارد احتیاط و منع مصرف
گیاه خار مریم نباید هم‌زمان با داروهایی که متابولیزم آنها در کبد است مانند آسپرین، استامینوفن و غیره استفاده شود، اگر داروی خاصی مصرف میکنید و یا به هر گونه بیماری مبتلا می‌باشید قبل از مصرف گیاه خار مریم با پزشک مشورت کنید.