مطلع الفجر-علی خوشه چرخ آرانی/ در دو قرن اخیر، زبان فارسی با تهدیدهای بزرگی در داخل و خارج ایران روبه‌رو شده است. در خارج از کشور دولت استعمارگر انگلیس نقش اصلی را در مقابله با زبان فارسی در شبه قاره هند بر‌عهده گرفت، در روسیه نیز پس از روی کار آمدن نظام کمونیستی، در مناطقی همانند قفقاز جنوبی و به خصوص منطقه آران (ایران شمالی یا جمهوری آذربایجان) که فارسی‌گویان بزرگی چون نظامی، خاقانی شروانی، ابوالعلا گنجوی و… از آن‌جا برخاسته‌اند، زبان و خط فارسی ممنوع شد. خط فارسی در تاجیکستان نیز ممنوع اعلام شد.
رهبر معظم انقلاب در این‌باره می‌فرمایند: «دیر زمانی نیست که ادبیات ایران در غرب استانبول تا شرق آسیا را دربر می‌گرفت. زبان فارسی، زبان دیوانی کشور عثمانی بود و تا اقصی نقاط در هند و چین، زبان مذهبی، اداری، ادبیات و هنر محسوب می‌شد اما متأسفانه بر اثر تنگ‌نظری، نادانی و بی‌سوادی مسئولان کشور در دوره اواخر قاجار تا پایان حکومت پهلوی، با وجود شعرا و نویسندگان بزرگ و شخصیت‌های ادبی، زبان و ادبیات فارسی انحطاط پیدا می‌کند و از لحاظ گسترش سیاسی و قدر و قیمت جهانی در پایین‌ترین سطح قرار می‌گیرد و علت آن نیز در این بود که متصدیان امور با تبری در زبان فارسی و با افتخار به استفاده از لغات و اصطلاحات فرنگی نهایت انحطاط را از خود نشان دادند.» (دیدار مسئولان، هنرمندان و نویسندگان کانون پرورش فکری و کودکان و نوجوانان ۷۷/۶/۲۳)
هویت ملی، وحدت ملی
رهبر معظم انقلاب هویت ملی ما را به خط و زبان فارسی وابسته می دانند: «یک مدتی واقعا علوم انسانی در کشور ما مغفول عنه شده. مدتی ادبیات فارسی- هویت ملی ما به زبان و خط ماست- اصلاً مورد غفلت و بی‌اعتنایی قرار گرفت و خیلی چیزهای دیگر. این نباید اتفاق بیفتد.» (دیدار رؤسای دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی کشور ۸۸/۵/۲۳)
ایشان در دیدار اعضای دومین مجمع بین‌المللی زبان فارسی در ۷۷/۱۲/۱۲ و هم‌چنین در جمع کارکنان صداوسیما پیشنهاد بعضی افراد در دوره طاغوت برای تغییر خط و زبان فارسی را، حرکتی برای اضمحلال هویت ملی می‌دانند و می‌فرمایند: « قبل از انقلاب از هویت ملی اسم زیاد می‌آوردند؛ اما به هیچ وجه به معنای حقیقی کلمه، هویت ملی را تقویت نمی‌کردند، البته هم واضح بود، چون آن کسانی برای منافع خودایران را می‌خواستند و در کشور عزیز ما منافع خود را تعریف کرده بودند، می‌دانستند که اگر هویت ملی این کشور زنده شود، با منافع آن‌ها ناسازگار خواهد شد و آن‌ها نمی‌توانند به منافعی که هدف گرفته‌اند، برسند؛ به همین دلیل هویت ملی در آن زمان در این جا تضعیف شد.» (۸۳/۲/۲۸)
آینده ما و آینده زبان فارسی
مقام معظم رهبری درباره آینده زبان فارسی، افق بلند و روشنی را ترسیم می کنند. تبدیل زبان فارسی به زبان علمی جهان، گسترش جغرافیایی و ترویج زبان فارسی در هر نقطه از جهان، قرار گرفتن زبان فارسی در موضع قدرت و… از ایده‌های روشن مقام معظم رهبری است: «من انتظارم این است که ما پنجاه سال دیگر- نمی‌گویم ده سال، پانزده سال دیگر- در سطح عالم و در دنیا حرف اول علمی را بزنیم. بعضی مرزهای علم را ما تعیین کنیم. کار به جایی برسد که زبان ما که زبان فارسی است در دنیا زبان علم بشود. این، آن افقی است که جلوی چشم من است. برای این که به این نقطه برسیم اولاً باید باور کنیم که این می‌شود و…» (دیدار با استادان و اعضای هیئت علمی دانشگاهها ۸۵/۷/۱۳)
مهم‌ترین رکن وحدت ملی مردم ایران
هر کس به معارف بشری علاقه‌مند باشد، باید برای زبان فارسی درجه و مرتبه‌ای خاص قائل باشد؛ زیرا این زبان پرظرفیت، شیرین، رسا و زیبا توانسته است بخش عظیمی از مناطق جغرافیایی جهان را تحت تسلط و سیطره معنوی خود درآورد. با نفوذ معنوی، کارایی، شیوایی و قدرت بلاغت خود در دل ملت‌ها جا باز کند و برای آنان فرهنگ، دین، معرفت و تمدن به ارمغان آورد. زبان فارسی بهترین حامل و رسانه برای معارف، افکار، نوآوری و تمدن عمیق اسلامی محسوب می‌شود و بر این اساس وظیفه ما در قبال زبان فارسی بسیار سنگین است.
بخش عظیم و غیرقابل اغماضی از مواریث کهن بشریت اعم از فلسفه، دین، علم، اخلاق، عرفان و سیاست به وسیله زبان فارسی منتقل شده است که دست یافتن به آن بدون اطلاع از این زبان آسان نیست. آن‌چه مولوی، عطار، حافظ، سعدی، فردوسی و دیگر بزرگان علم و ادب فراهم آورده‌اند، تنها زمانی می‌تواند مورد استفاده کامل بشریت قرار گیرد که به زبان اصلی یعنی زبان فارسی در اختیار طالبان و پژوهندگان آن گذاشته شود.
هویت ملی ایران با زبان فارسی پیوند خورده است و در صورتی که اصول و قواعد آن رعایت نشود یا نسبت به آن بی اعتنایی روا داشته شود، باید منتظر باشیم تا بلایی که بر سر دیگر ملت های جهان آمده است، بر سر ما نیز بیاید. هندی ها اکنون علی رغم سابقه ای درخشان و تاریخی پر بار، به خاطر از دست رفتن زبان ملی خود، تاریخشان را از یاد برده اند. همین طور بسیاری از ملت های آفریقایی که با استعمار کشورهای اروپایی مواجه شده بودند، زبان خود را از دست دادند و تاریخ و هویت خود را فراموش کردند.
امروز باید در شبکه های اجتماعی و رسانه های تصویری، اهمیت ویژه ای به پاس‌داشت زبان فارسی صورت گیرد. مجریان و برنامه سازان صدا و سیما باید زبان فارسی را بشناسند و در برنامه های خود به حفظ آن اهتمام ورزند. در حال حاضر خطر از بین رفتن یا دگرگونه شدن زبان فارسی با خطراتی که از جانب رسانه های اجتماعی متوجه آن است، بسیار جدی است.
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد