سرویس: اجتماعیکد خبر: 99309|15:33 - 1394/10/23
نسخه چاپی

در میزگرد بررسی سن ازدواج مطرح شد؛

جوانان در امر ازدواج محافظه کارانه عمل می کنند/ افزایش سن ازدواج اختلالات روانی را افزایش می دهد

جوانان در امر ازدواج محافظه کارانه عمل می کنند/ افزایش سن ازدواج اختلالات روانی را افزایش می دهد
مطلع الفجر: در یک میزگرد یا حضور کارشناسان حوزه های مختلف، مقوله افزایش سن ازدواج مورد بررسی قرار گفت.

به گزارش مطلع الفجر به نقل از به نقل ازسراب روانسر، ازدواج خواست و نیاز طبیعی انسان است که همه مکاتب به ویژه مکاتب آسمانی پیروان خود را به انجام آن تشویق و ترغیب می کنند.

 

در جوامع سنتی، فرد به محض احساس نیاز، اقدام به تشکیل خانواده می کرد ولی به تدریج با پیشرفت علم و صنعت، سن ازدواج افزایش یافت و باعث بروز مشکلات فراوانی در این حیطه شد. متأسفانه گرایش جوانان به تشکیل خانواده به نحو چشمگیری نسبت به قبل کمتر شده است.

 

تاخیر در ازدواج به دلیل گرفتن شغل، ادامه تحصیل و ... از یک سو منجر به انجام ازدواج در سنین بالا می شود که خود آثار سوء فراوانی برای فرد و جامعه خواهد داشت و از سوي ديگر، موجب تضعيف بنيان هاي خانواده می شود.

 

 سن ازدواج يكي از شاخصه‌هاي مهم براي ارزيابي ميزان سلامت و بهداشت جسمي و رواني افراد يك جامعه محسوب مي‌شود. در كشور ما كه هنجارهاي ديني نزد عموم مردم از مطلوبيت خاصي برخوردار است و جوانان بخش غالب جمعيتي را تشكيل مي‌دهند، اين ارزيابي در حوزه اخلاق اجتماعي و روحيه جمعي نيز مطرح مي‌شود و دامنه تاثير سن ازدواج را به حوزه‌هاي رفتاري و فرهنگي هويتي نسل جوان مي‌كشاند.

 

شواهد نشان می دهد که سن ازدواج دختران و پسران در کل کشور نسبت به سابق روند صعودی و افزایشی را داشته است بطوری که براساس منابع اعلامی، سن ازدواج دختران به 28 سال و پسران به 29 سال رسیده است. همچنین در ماه های قبل معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان اذعان کرد: سن ازدواج پسران در کلان‌شهرها به بالای ۳۰ سال و دختران به مرز ۳۰ سال رسیده است.

 

با توجه به اهمیت این موضوع بر آن شدیم تا در میزگرد این ماه سراب روانسر، با حضور سه تن از کارشناسان مسائل اجتماعی و مذهبی به بررسی علل و پیامدهای این مقوله  مهم در ابعاد فردی و اجتماعی و راهبردهای کاهش آن بپردازیم.

 

ملا یحیی شهبازی دبیر شورای روحانیت و افتاء شهرستان روانسر، مرتضی سعیدیان عضو هیئت‌علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور و الهه قربانی کارشناس ارشد روانشناسی و مشاور ازدواج در این میزگرد به بررسی این موضوع پرداختند.

 

چرا جامعه اسلامی ما، امروزه با معظلی همچون افزایش سن ازدواج رو به رو شده است؟ علل و یا عوامل افزایش سن ازدواج را در چه می دانید؟

 

سعیدیان: اين مسأله همچون ساير پديده ها و مسائل اجتماعي ديگر چند علتي يا مالتي فاكتوريال است. به عبارتي مي توان از ابعاد و زواياي مختلفي به اين قضيه نگاه كرد. امروزه درصد بسياري از جوانان جامعه ما صرفاً بخاطر بيكاري و نداشتن شغل و درآمد نمي توانند ازدواج كنند، اين مسأله در وضعيت حاضر با وجود تورم و افزايش توقع و سطح زندگي، بيش از پيش بر امر ازدواج جوانان تأثير منفي خواهد داشت و به طور مستقيم يكي از مهمترين علل افزايش سن ازدواج در جوانان شده است.

 

رسانه ها نیز همه ی شئونات زندگي اجتماعی مانند تصور و نگرش جوانان دختر و پسر نسبت به مقوله ازدواج، ارتباط با جنس مخالف و زندگي مجردی را به شدت متأثر و دگرگون كرده اند.

 

امروزه نیز بسياري از دختران مي خواهند از طريق تحصيلات عالي و دانشگاهي از مرتبه اجتماعي بالاتري برخودار شوند، آنها خواهان شغل و درآمد و وورد به بازار هستند. همچنین ايده آل هاي جوانان پسر و دختر براي ازدواج تفاوت كرده است و آنها هم به اين علت و هم به علت مشاهده زندگي هاي نافرجام و ناموفق اطرافيان در امر ازدواج محافظه كارانه تر و حساب شده تر عمل خواهند كرد كه تمام اين عوامل بر افزايش سن ازدواج جوانان تأثير مستقيم دارند.

 

در بسياري موارد جوانان جامعه ما دچار نوعي سردرگمي و شكاكيت هستند كه با چه كسي ازدواج كنند و چه معيارهايي بايد در اولويت باشند. البته بایستی عنوان نمود كه باز هم در اين جا ما فاقد نهادهاي واسطه اي درست و حسابي در جامعه خود چه به صورت رسمي و چه غير رسمي هستيم و لذا جوانان در يك سردرگمي و عدم تعین به سر مي برند و از فقدان عوامل حمايتي و مشورتي رنج مي برند.

 

نبود فرصت هاي كنش دو جنس در جامعه و فقدان نهادهاي واسطه اي نیز در افزایش سن ازدواج نقش داشته است. در جامعه اي كه دو جنس به مناسبت هاي مختلف نتوانند با هم تعامل داشته باشند تا وارد نوعي تبادل شناختي، عاطفي و احساسي با يكديگر شوند مقدمات پيوندهاي زناشويي و همسر گزيني نيز احياناً دير شكل مي گيرد و اين بر افزايش سن ازدواج جوانان مي افزايد.

 

ماموستا شهبازی: با توجه به اینکه ما در سرزمینی اسلامی زندگی می کنیم بایستی با پیروی از معیارهای اسلامی در هر زمینه ای پیش برویم در این میان ازداواج یکی از مهمترین مسائلی است که تأکیداتی فراوانی بر این امر از جانب دین اسلام وجود دارد، قطعأ اگر جامعه ی ما معیارهای اسلامی را رعایت می نمود شاید اینگونه مشکلاتی به وجود نمی آمد و ما امروزه شاهد نبودیم که سن ازدواج از مرز 30 سال و بالاتر بگذرد.

 

هر چند شریعت حکم می کند که زوج و زوجه ای که قصد زندگی کردن با هم را دارند از از یک رده، مرتبه و مسلک و منش باشد، بعبارت کلی تر "هم کفو" باشند؛ اما بایستی اعتراف کرد که جامعه ی ما از بُعد شریعت و روحانیت خود به دور شده است و همین عوامل، بسیاری از مشکلات را به مانند افزایش سن ازدواج بهمراه داشته است. حتی اگر افراد فرد مورد نظر خود را برای ازدواج پیدا کنند کمتر تمایل به ازدواج دارند و بیشتر بطرف دوستی های خیابانی تمایل دارند.

 

 امروزه با وجود شبکه های ماهواره ای و موبایلی قشر جوان ما حتی اگر شرایط اقتصادیش فراهم باشد کمتر به ازدواج تمایل دارد. هر چند نمی توان منکر شرایط اقتصادی شد اما اگر جامعه ما از ریشه و بنیان اصلی خود یعنی همان "شریعت" فاصله نمی گرفت اینگونه مسائلی پیش نمی آمد.

 

قربانی: در دهه های اخیر سن ازدواج افزایش یافته است که در خصوص علت افزایش آن می توان عوامل مختلفی از جمله عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را در نظر گرفت.

 

عوامل اجتماعی نظیر 1- افزایش آسیب های اجتماعی در جامعه مانند: افزایش طلاق، خیانت های زناشویی، بی بندوباری، همسرآزاری، اعتیاد و ... که موجب سلب اعتماد جوانان و ایجاد طرحواره های منفی نسبت به ازدواج گردیده است و موجب وسواس بیش از حد در انتخاب و گاهی به علت عدم آگاهی سرباز زدن از ازدواج و به عبارتی پاک کردن صورت مسئله شده است.

 

 2- ادامه تحصیلات و تغییر موقعیت زنان عامل اجتماعی دیگری است که سبب افزایش سن ازدواج شده است. گرایش به ادامه تحصیل و ارتقاء جایگاه تحصیلی و شغلی در بین جوانان و بوجود آمدن این نگرش که ازدواج فرصت تحصیل را از آنان خواهد گرفت و نیز تغییر موقعیت اجتماعی زنان و گرایش به تحصیلات عالیه که موجب افزایش سن ازدواج در آنها شده است.

 

از علل اقتصادی در افزایش سن ازدواج می توان به مسئله بیکاری و هزینه های گزافی که در برخی اوقات هزینه های جانبی در ازدواج است اشاره نمود. اغلب جوانان به علت هزینه های گزافی که از ابتدای تصمیم به ازدواج تا برگزاری مراسم ازدواج وجود دارد و یا تامین هزینه زندگی مشترک، نداشتن مسکن، تامین لوازم ضروری زندگی، این امر را به تاخیر انداخته و با تصور یافتن موقعیت بهتر و پس انداز و ازدواج در شرایط آسوده تر، ازدواج شان را به تاخیر می اندازند که این امر در بین پسران افزون تر است.

 

از عوامل فرهنگی این موضوع می توان به تغییر ملاک های جوانان در انتخاب همسر اشاره نمود. در گذشته افراد به دنبال زندگی با فردی بودند که از ساده زیستی و اخلاق نیکو برخوردار بود در حالیکه امروزه این ملاکها تغییر کرده و گرایش به انتخاب بر اساس مدرک، جایگاه اجتماعی، ثروت و مسائل ظاهری و مادی در جایگاه بالاتری در بین جوانان قرار گرفته و به همین علت تلاش جوانان در بدست آوردن چنین موقعیت هایی موجب تاخیر در ازدواج شده است.

 

افزایش سن ازدواج چه خطراتی و تهدیداتی را می تواند بهمراه داشته باشد؟ پیامدهای این مهم را در دو بُعد فردی و اجتماعی تشریح نمایید؟

 

ماموستا شهبازی: یکی از اصلی ترین و شاید اولین پیامدهای افزایش سن ازدواج برای فرد "بی امری خداوند" می باشد، در جامعه ی اسلامی بایستی دختر و پسر در سن زیر 20 سال (برای دختر 15 سال) ازدواج نمایند تا علاوه بر اینکه فرد دستورات خداوند را رعایت نماید جامعه از آسیب ها و گزندی هایی که روز به روز در کمین جوانان است به دور ماند، تهدیدات و آسیب هایی که باعث شده است جامعه ایرانی اسلامی ما با یک فرهنگ غلط غربی مواجهه شود که آبستن بسیاری از مشکلات است که امروزه دامن گیر خانواده ها و جوانان شده است.

 

اصلی ترین پیامد افزایش سن ازدواج، جدایی از خارج شدن جامعه از ابعاد مذهبی آن، کاهش جمعیت جوان در جامعه و حقایقی تلخ در مورد تولدهای نامشروع و افزایش بی بندوباری جنسی می باشد.

 

سعیدیان: باید اذعان داشت دو جنس به يكديگر نياز مبرم دارند و نياز جنسي و رواني به جنس مخالف يكي از نيازهاي پايه و اساسي است كه چنانچه جامعه اي نتواند نيازهاي مردان و زنان خود را از اين حيث در موعد مقرر و زمان مناسب سامان ببخشد، بدون ترديد جامعه دست خوش آسيب هاي مختلف فردي و اجتماعي مي شود. آسيب هايي از قبيل احساس تنهايي و انزوا، احساسي ناكامي و سرخوردگي، بروز بيماري هاي روان تني، افزایش افسردگي، استرس و اضطراب، بروز انحرافات جنسي فردي و اجتماعي، گرایش بیشتر به خودكشي، افزایش روسپيگري و تجاوز به نواميس مردم، از خود بيگانگي و بروز ونداليسم (خرابكاري) و بسياري آسيب هاي ديگر كه در اين جا شايد مجال آن نباشد به همه اشاره كرد.

 

به هر حال از يك نقطه نظر جوانان يك جامعه، موتور محركه آن جامعه هستند و چنانچه مسأله جنسي و ازدواج آنها در زمان مقتضي حل نشود و سامان نيابد، نشاط از جامعه رخت مي بندد و نيروهاي سازندگي و حيات در آن رو به قهقرا و افول خواهد رفت.

 

قربانی: افزایش سن ازدواج همانند آسیب ها و مشکلات و موضوعات دیگر می تواند هم در بعد فردی و هم اجتماعی پیامدهایی را به دنبال داشته باشد. در بعد فردی می توان اذعان داشت که یکی از مهمترین مسائل زندگی مشترک مسئله نیازهای فرد در حوزه احساس امنیت، نیاز به همراه و نیاز جنسی دانست که با توجه به طبقه بندی نیازها در دیدگاه مازلو ابتدایی ترین و اولین طبقه نیازها مسائل فیزیولوژیکی است که یکی از آنها نیاز غریزی جنسی است که در جهت رسیدن به خودشکوفایی باید از آن به درستی عبور کرد و زمانیکه فرد نتواند در سن مناسب ازدواج کند تا بتواند این نیاز را برطرف سازد در سنین بالاتر بعد از گذار از دیگر طبقاتِ نیازها، دچار خلاء شده و به دلیل عدم رفع نیازهای روحی و جسمی می تواند دچار مشکلات روان شناختی شود.

 

در بعد اجتماعی پیامدهایی که تاخیر در سن ازدواج می تواند به وجود آورد افزایش روابط نامشروع و آزادانه، آسیب های روانشناختی ناشی از تنهایی و پوچی در سطح جامعه و آسیب به اطرافیان فرد به علت درگیر شدن در مشکلات فردیِ شخص، کاهش نرخ موالید، از بین رفتن مفهوم خانواده و ازدواج های سفید را می توان نام برد.

 

راهکار کاهش سن ازدواج را در چه می دانید؟ آیا با شرایط موجود میتوان از این وضعیت رهایی یافت؟

 

قربانی: به منظور کاهش سن ازدواج با توجه به اینکه در فرهنگ سازی و تغییر رویه نیاز به زمان و برنامه ریزی های دقیق وجود دارد در این زمینه نیز ضروری است نه تنها یک ارگان و یا بخش خاصی مسئولیت امر را به عهده بگیرد، بلکه نیاز به برنامه ریزی در سطح ملی و اقدام در بخش های گوناگون و حوزه های مختلف وجود دارد. ابتدا نیاز است علل مختلف به خوبی در شهرهای مختلف کشور شناسایی و جهت حل مشکل برنامه ریزی های دقیقی انجام شود. به عنوان مثال در جهت رفع مشکلات اقتصادی، اجتماعی و ... جوانان، ارگانهای مرتبط با تسهیل نمودن شرایط اقتصادی و وام های با سود کم، جهت تسهیل شغلی و ازدواج جوانان اقدام نموده و در حوزه مشکلات فرهنگی و اجتماعی با برنامه ریزی های طولانی مدت و دقیق در جهت افزایش آگاهی جوانان در مورد انتخاب صحیح و تصحیح ملاکهای مناسب در امر ازدواج، زمینه ی آموزش های گسترده را از طریق مراکز مشاوره ای با هزینه های حداقلی و به شکل گسترده در سراسر کشور فراهم نمایند تا موجبات تغییر در برخی نگرش ها و طرحواره های نامناسبی همچون بی اعتمادی، بدبینی و ... در زمینه امر ازدواج فراهم شود.

 

جامعه یکی از عوامل مهم در زمینه کاهش و یا افزایش سن ازدواج است. با توجه به اینکه انسان موجودی اجتماعی است و با توجه به رشد روزافزون اجتماعی افراد و حضور افراد در اکثر ساعات روز در جامعه و تاثیرپذیریی که جامعه می تواند داشته باشد می توان بیان کرد که جامعه مسئولیت بسیاری در قبال ازدواج جوانان به همراه دارد. جامعه می تواند با تبلیغات، آموزش و برنامه های تغییر نگرش جمعی، این سونامی افزایش سن را کاهش دهد و حتی در مرتفع کردن علل آن نقش اساسی داشته باشد. همچنین جامعه می تواند با اتخاذ رویکردهایی نوین و در جهت رشد توسعه و تغییر جامعه از سنتی به مدرنیته با استفاده از کمک جامعه شناسان، روانشناسان، کارشناسان علوم اجتماعی و دیگر متخصصین مرتبط این حوزه برنامه هایی را مدون و اجرایی کند.

 

سعیدیان: فراهم كردن شغل و درآمد مناسب براي جوانان به انحاء مختلف. از آنجايي كه در جامعه ما دولت هاي مختلف در انجام اين امر صرفاً از موفقيت هاي نسبي برخودار بوده اند بنابراين بايد طي يك همت ملي فرهنگ كارآفريني نهادينه شود و جوانان به اين باور برسند كه دولت نمي تواند مشكلات اشتغال و درامد همه آحاد جامعه را حل كند و اين مشكل تنها از طريق مشاركت همه آحاد جامعه از جمله سرمايه گذاران بخش خصوصي و تعاوني ها يا هر سازوكار ديگري قابل حل است.

 

مشكلات نگرشي و ارزشي جوانان هم از ديگر مسائلي است كه بايد بواسطه نهادهاي واسطه اي بتوان به مشكلات و درگيري هاي ذهني و فكري جوانان در خصوص ازدواج سامان داد. ما نياز مبرم به مراكز مشاوره با كادر مجرب و متخصص داريم كه خلاء اين گونه مراكز كاملاً مشهود است. ما نياز به كارگاه هاي مختلف در امر ازدواج و ملزومات آن داريم كه به صورت مستقيم موجب هم افزايي و بازتواني در جوانان شوند.

 

در شرايط گذار از سنت به مدرنيته بسياري از تغيير و تحولات از جمله افزايش سن ازدواج، اجتناب ناپذير خواهد بود. چون كليت جامعه در وضعيت انتقال از حالت گذشته به وضعيت و موقعيت هاي نوين تر متأثر شده است. اما به هر حال به همت دولت و مردم و همه آحاد جامعه مي توان بسياري از تبعات منفي جامعه جديد را مورد تعديل، تجديد نظر و بازتعريف قرار داد. مسأله ازدواج جوانان و افزايش سن ازدواج هم يكي از مسائلي است كه مي توان با سازو كارهاي مناسب هم در سطح ملي و هم منطقه اي و محلي تا حد بسياري به آن سر و سامان داد.

 

ماموستا شهبازی:  متأسفانه امروزه جوانان ما خود به انتخاب دست می زنند و با برگزیدن همسر بصورت دوستی های خیابانی و اینترنتی دست به انتخاب می زنند و کمتر به خانواده و نظر والدین احترام می گذارند در نتیجه با مخالفت خانواده ها رو به رو می شوند و موجب می شود که ازدواجی صورت نپذیرد و همان دوستی خیابانی ادامه پیدا کند و روز به روز سن ازدواج را بالاتر می برد.

 

در بسیاری از موارد مشاهده می شود خانواده ها باعث افزایش سن ازدواج می شوند، خانواده های که با مهریه های سنگین مانع ازدواج جوانان می شوند. شایسته است جامعه ما همان مهریه 19/5مثقال مهریه را در نظر داشته باشند چرا که اگر اینگونه مهریه های سنگین صد راه جوانان قرار دهیم، طبیعی است آنها زندگی مجردی را بهتر می ببنند تا اینکه ازدواج کنند، و این را باید یادآور شد اگر مهریه سنگین باشد به معنای استحکام زندگی نیست بلکه اجباری است که زن و مرد مجبور به تحمل کردن هم می باشند.تا زمانیکه از نظر اعتقادی جوانان و خانواده ها تغییر نکنند و بنیان اصلی خود باز نگردند نمی توان از این چالش رهایی یافت.

نظر شما

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد